Ngành bảo hiểm Việt Nam đang gặp khó khăn trước mắt khiến tốc độ tăng trưởng giảm mạnh. Tuy nhiên, những thay đổi trong khung pháp lý được cho là sẽ tạo ra nhiều dư địa để phát triển lâu dài cho ngành này.

KHÓ KHĂN DO COVID-19

Theo Công ty Cổ phần Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), do tình trạng giãn cách xã hội chặt chẽ và kéo dài được áp dụng từ giữa tháng 7 cho đến gần đây, doanh thu bảo hiểm chậm lại trong quý III/2021.

Các biện pháp giãn cách xã hội chặt chẽ có thể dẫn đến động lực tăng trưởng doanh thu bảo hiểm suy yếu đối với cả lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ trong quý III.

Đặc biệt, nhiều công ty ngừng hoạt động với quy mô lớn. Đối với những cơ sở vẫn đang hoạt động với công suất thấp, giá đầu vào cao và chi tiêu phòng chống đại dịch đang làm giảm lợi nhuận, từ đó giảm thu nhập của người lao động, dẫn đến giảm các nhu yếu phẩm không thiết yếu, trong đó có bảo hiểm. Bên cạnh đó, các chương trình đầu tư công của Chính phủ cũng chậm lại.

Theo số liệu vừa công bố của Tổng cục Thống kê, doanh thu phí bảo hiểm quý III / 2021 ước tăng 7% so với cùng kỳ. Đó là mức tăng trưởng thấp nhất trong các quý từ trước đến nay của năm nay.

Công ty Cổ phần Chứng khoán Sài Gòn (SSI) cho biết, trong nửa cuối năm, tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm có thể bị ảnh hưởng bởi đợt bùng phát COVID-19 lần thứ tư do phần lớn sản phẩm vẫn được phân phối bởi các đại lý bán hàng trực tiếp và đại lý được ủy quyền.

Tập đoàn Bảo Việt – doanh nghiệp hàng đầu trong ngành bảo hiểm – đã triển khai nhiều giải pháp khác nhau để ứng phó với tình hình hiện tại, bao gồm nền tảng bán hàng trực tuyến, phát hành hợp đồng bảo hiểm trực tuyến, chuyển nhượng, bồi thường trực tuyến và chuẩn bị triển khai bảo hiểm mới của Bảo Việt Nhân thọ cốt lõi để phục vụ kinh doanh và quản trị trực tuyến, v.v.

Tuy nhiên, theo quan điểm của SSI, sẽ mất nhiều thời gian hơn để các giải pháp này tạo ra sự thúc đẩy tăng trưởng doanh thu.

KHUNG PHÁP LÝ – MỘT ĐỘNG THÁI TÍCH CỰC TRONG DÀI HẠN

Mới đây, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ dự thảo sửa đổi Luật Kinh doanh bảo hiểm. Dự thảo sửa đổi dự kiến có hiệu lực từ năm 2023. SSI cho rằng, nhìn chung, dự thảo luật sửa đổi cho phép các công ty bảo hiểm tự chủ hơn trong hoạt động kinh doanh. Các cơ quan quản lý sẽ không can thiệp quá sâu vào hoạt động của các công ty bảo hiểm như thời gian qua.

Thay vào đó, vai trò của cơ quan quản lý sẽ là ưu tiên giám sát quy định, thúc đẩy tính minh bạch và sự phát triển lành mạnh của thị trường bảo hiểm.

Dự thảo sửa đổi lần này bổ sung một số quy định mới nhằm hướng dẫn các công ty bảo hiểm và sửa đổi một số quy định trước đây để tránh nhầm lẫn khi áp dụng trên thực tế.

Một điểm đáng chú ý là việc đưa ra tỷ lệ an toàn vốn cùng với các yêu cầu khắt khe hơn về công bố thông tin. Dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm không nêu rõ mô hình quản lý vốn nào sẽ được áp dụng. Tuy nhiên, SSI kỳ vọng đây là mô hình quản lý vốn dựa trên rủi ro (RBC) và chi tiết sẽ được quy định trong các văn bản dưới luật.

Trích dẫn từ SSI, dự thảo sửa đổi này cấm các công ty bảo hiểm tham gia vào bất động sản, trừ trường hợp bất động sản được sử dụng làm trụ sở kinh doanh hoặc địa điểm làm việc của công ty bảo hiểm, cùng với một số trường hợp ngoại lệ khác.

“Chúng tôi cho rằng dự thảo luật sửa đổi này là một động thái tích cực cho sự phát triển lâu dài của ngành bảo hiểm”, SSI cho biết.

Với những thay đổi trong mô hình quản lý vốn, có thể có áp lực tăng vốn tại một số doanh nghiệp bảo hiểm. Tuy nhiên, các quy định này có thời gian chuyển tiếp là 5 năm, từ 2023 đến 2027, tạo khoảng đệm giữa khung pháp lý và thực tiễn thực thi. Do đó, điều này sẽ không gây ra những thay đổi đột ngột đối với triển vọng ngắn hạn và trung hạn của ngành.

Ngành bảo hiểm đã có sự tăng trưởng tích cực trong những năm gần đây. Đà tăng trưởng của lĩnh vực này liên tục được duy trì trong những năm gần đây với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 20% trong giai đoạn 2016-2020.

Trong nửa đầu năm 2021, doanh thu phí bảo hiểm toàn thị trường tăng 17% so với cùng kỳ năm trước, trong đó doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ tăng 22%, phi nhân thọ tăng 7%.

Mặc dù tăng trưởng ngành bảo hiểm chậm lại trong quý III / 2021, nhưng doanh thu phí bảo hiểm toàn thị trường 9 tháng năm 2021 ước tính vẫn tăng 13%; trong đó, doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ tăng 17%, doanh thu phí bảo hiểm phi nhân thọ tăng 5%.

Theo VDSC, sự phục hồi của ngành bảo hiểm Việt Nam sẽ bắt đầu từ quý IV / 2021, khi tỷ lệ tiêm chủng cao hơn cho phép các hoạt động kinh tế dần dần mở cửa trở lại. Về cơ cấu sản phẩm, môi trường lãi suất thấp có khả năng vẫn tồn tại sau khi đại dịch được kiềm chế để hỗ trợ kinh tế phục hồi, bảo hiểm liên kết đầu tư vẫn sẽ dẫn đến tăng trưởng phí bảo hiểm nhân thọ mới.

Theo: VietnamCredit